Demencja to zmniejszenie sprawności umysłowej, które wynika ze zmian powstałych w mózgu. Źródło: shutterstockDemencja starcza, nazywana jest także otępieniem starczym, to schorzenie upośledzające prawidłową pracę mózgu. Słowo „demencja” wywodzi się z języka angielskiego od „dementia” lub „sentile dementia” i oznacza właśnie otępienie starcze. Zmiany w tkance mózgu, które wywołuje demencja mają charakter zwyrodnieniowy, degeneracyjny i zanikowy. Takie zmiany znacznie osłabiają sprawność umysłową, a w zaawansowanym stadium choroby prowadzą do utraty codziennej samodzielności. Chociaż bywa tak, że demencja starcza występuje także u osób młodych, to najczęściej zapadają na nią osoby alarmują, że problem demencji starczej dotyka ponad 400 tysięcy Polaków i ponad 50 milionów osób na całym świecie. Z racji tego, że zachodnie społeczeństwa szybko się starzeją, Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) szacuje, że w 2030 roku demencja dotknie 80 milionów pacjentów na świecie, a w 2050 roku będzie ich nawet 150 podstawie: czynnikiem generującym ryzyko wystąpienia demencji starczej jest przede wszystkim wiek – im człowiek starszy, tym większe ryzyko pojawienia się tej choroby. Jednak nie tylko długość życia generuje wyłonienie się tego schorzenia, również inne czynniki mogą sprzyjać rozwojowi demencji starczej. Są to między innymi: palenie papierosów, nadużywanie alkoholu, niezdrowa dieta, przyjmowanie niektórych leków, zaburzenia lipidowe, nadwaga i otyłość, unikanie aktywności fizycznej oraz nieleczone nadciśnienie wiele bezpośrednich przyczyn pojawiania się demencji starczej, ale do najczęściej wymienianych zalicza się: otępienie naczyniowe, otępienie czołowo-skroniowe, otępienie ciała Lewy’ego, choroba Alzheimera oraz otępienie mieszane – jednocześnie współistniejące ze sobą cechy innych otępień. Pośród rzadziej spotykanych przyczyn demencji starczej można wymienić: wodogłowie normotensyjne, chorobę Parkinsona, choroby wątroby, choroby tarczycy, padaczkę, chorobę Creutzfeldta-Jakoba oraz kiłę ośrodkowego układu nerwowego. Demencja może mieć także odwracalne przyczyny, takie jak: niedoczynność tarczycy, niedobór witaminy B12, boreliozę, zaburzenia depresyjne oraz guzy ośrodkowego układu istnieje jeden konkretny wzorzec objawów demencji starczej – w zależności od przyczyny, u osób dotkniętych tym schorzeniem mogą dominować różne demencja starcza może objawiać się trudnymi do zauważenia i nasilającymi się symptomami. Początkowo osoba chora zaczyna zapominać podstawowych rzeczy, związanych z pracą zawodową lub czynnościami wykonywanymi każdego dnia. Do tego dochodzą trudności z przyswajaniem nowych rzeczy, zapominanie słów i zaburzenia mowy, poczucie obcości w dobrze znanych do tej pory miejscach oraz popadanie w apatię i utrata własnych zainteresowań. Na tym etapie choroby chory nie ma jeszcze problemów z koordynacją starcza nasila się w na dalszych etapach, a wtedy objawy stają się wyraźniejsze. Są to: poczucie zagubienia nawet we własnym domu, narastające trudności z komunikowaniem się z innymi ludźmi, zapominanie niemalże wszystkich nowych informacji i trudności z przypominaniem imion bliskich osób, brak apetytu oraz widoczne zmiany w zachowaniu, takie jak coraz częściej pojawiająca się drażliwość, a nawet i agresja. Chorego zaczynają przerażać głośne dźwięki, np. klakson, jest gwałtowny i trudno przewidzieć jego ruchy i zachowanie. Zaczynają się wtedy problemy z koordynacją ruchów, zaburzenia równowagi oraz przykurcze mięśni. Już na tym etapie choroby pacjent powinien być pod stałą późnym stadium otępienia starczego osoby dotknięte ta przypadłością przeważnie nie są zdolne do samodzielnej egzystencji, ponieważ mają trudności z przypominaniem sobie czegokolwiek (nawet i członków najbliższej rodziny), odczuwają ogromną dezorientację (chory może nie wiedzieć, gdzie się znajduje ani jaka jest obecnie data), nasilają się u nich zaburzenia zachowania oraz mają trudności z podejmowaniem różnych czynności ruchowych, jak np. jedzenie sztućcami czy nawet chodzenie. Najgorszym objawem ostatniego etapu rozwoju tej choroby są pojawiające się urojenia i paranoja. Na tym etapie demencji starczej chory wymaga stałej opieki i czynnikiem generującym ryzyko wystąpienia otępienia starczego jest przede wszystkim wiek. Źródło: shutterstockNiestety nie jesteśmy w stanie całkowicie zapobiec występowaniu tego schorzenia. Nie jesteśmy także w stanie zahamować procesu starzenia się, a to jest główną przyczyną powstawania demencji starczej. Jednak prowadzenie zdrowego trybu życia może być sposobem, że otępienie starcze nas ominie. Ważne jest unikanie wszelkich używek, takich jak alkohol czy papierosy. Poza tym odpowiednio zbilansowana dieta, która zapewnia nam wszystkie niezbędne substancje odżywcze oraz regularna aktywność fizyczna powinny dużo zdziałać w zapobieganiu rozwoju demencji starczej. Poza tym utrzymywanie optymalnej masy ciała oraz wysiłek intelektualny, np. czytanie książek czy rozwiązywanie krzyżówek w pewien sposób mogą niwelować ryzyko wystąpienia demencji współczesna medycyna nadal nie znalazła skutecznego sposobu na całkowite wyleczenie demencji starczej. Demencja starcza na razie pozostaje chorobą nieuleczalną. Naukowcy do tej pory nie opracowali metody na skuteczne odwrócenie zmian strukturalnych zachodzących w mózgu. Dlatego też leczenie demencji starczej polega jedynie na łagodzeniu objawów i przebiegu choroby poprawiając jakość życia objawy mogą wskazywać na demencję starczą, to czasami okazuje się, że pacjentowi brakuje wielu nieprawidłowości związanych z niedoborem substancji odżywczych lub innych składników. W tym przypadku to niski poziom witaminy B12, u których suplementacja i wyrównanie niedoborów prowadzi do zniwelowania objawów demencji łagodzenia objawów wykorzystuje się leki zwiększające poziom acetylocholiny – substancji przekaźnikowej układu nerwowego, która odpowiada między innymi za procesy pamięciowe i zdolność uczenia się. Leki na demencję starczą to także środki przeciwdepresyjne, uspokajające i ułatwiające zasypianie. Drugim elementem terapii to ćwiczenia i stymulacja mózgu, czyli rozwiązywanie krzyżówek i łamigłówek, czytanie książek czy gra w karty, planszówki i te to nie tylko element terapii, ale również środek zapobiegawczy. By ograniczyć rozwój demencji starczej, jak najwcześniej należy włączyć do swojej codziennej diety składniki bogate w substancje odżywcze, np. orzechy czy ryby, regularnie dbać o aktywność fizyczną oraz zadbać o odpowiednią ilość nad osobą chorą powinna być odpowiednio dostosowana do etapu rozwoju tego schorzenia, ogólnego stany schorzenia i stopnia jego samodzielności. Jedną z istotnych spraw jest odpowiednio zbilansowana dieta pacjenta. Osoby dotknięte demencją bardzo często nie mają apetytu i unikają jedzenia, dlatego warto sięgnąć po odżywki i suplementy na pobudzenie ważną rzeczą, o której trzeba pamiętać opiekując się osobą chorą, to odpowiednia higiena, ponieważ pacjenci zazwyczaj zaniedbują tę sferę. Dlatego też warto wprowadzić stała porę czynności higienicznych i zapewnić pacjentowi odpowiedni komfort i starcza może zaburzać i rozregulować pracę snu. W związku z tym trzeba zapewnić seniorom wymagającą aktywność w ciągu dnia, by ci nie ucinali drzemek. Można zainicjować różne rozrywki intelektualne, które nie tylko zapełnią czas, ale również mogą opóźniać dalsze postępowanie nie dopuścić do rozwoju choroby, trzeba ograniczyć wszelkie używki, zadbać o zbilansowaną i zdrową dietę, regularnie uprawiać sport oraz zmuszać nasz mózg do wysiłku, np. grając w łamigłówki. Źródło: shutterstockZdecydowana większość przypadków demencji starczej wiąże się z chorobą Alzheimera. Trzeba mieć jednak na uwadze, że są to dwa różne stany chorobowe. Demencja jest zespołem objawów, które mogą towarzyszyć innych chorobom związanym z zaburzeniami funkcjonowania mózgu. Natomiast Alzheimer jest konkretną chorobą, która wywołuje specyficzny rodzaj tępienia starczego. W przeciwieństwie do demencji spowodowanego innymi przyczynami, demencja w Alzheimerze zawsze postępuje, a zmiany są starcza to przykre schorzenie, które pojawia się wraz z wiekiem oraz stopniowo ogranicza i wyłącza chorą osobę z aktywnego życia społecznego. Czasami nie mamy większego wpływu na pojawienie się demencji starczej, bo różne choroby i dolegliwości prowadzą do rozwoju tego schorzenia. Z drugiej jednak strony mamy wpływ, by zadbać o komfortową i zdrową nie dopuścić do rozwoju tej podstępnej choroby, można zapobiegać na kilka sposobów, przede wszystkim ograniczając wszelkie używki, dbając o zbilansowaną i zdrową dietę, regularnie uprawiając sport oraz zmuszać nasz mózg do wysiłku, np. czytając książki. Co prawda nawet wtedy nie mamy gwarancji, że demencja starcza nas ominie, ale przynajmniej mamy czyste sumienie, że zrobiliśmy wszystko, co w naszej mocy, by nie dopuścić do pojawienia się otępienia (Klaudia Kwiatkowska)Demencja starcza – etapy chorobyDemencja nierzadko uznawana jest za jeden z elementów starości – zapominanie, dezorientacja, apatia, kojarzone są z naturalnym procesem starzenia. Obecnie wiadomo jednak, że demencja nie jest normalnym stanem rzeczy. Stanowi zespół objawów świadczących o postępujących zmianach w mózgu, spowodowanych konkretną chorobą. Demencja nie jest niestety możliwa do wyleczenia. To postępujące zjawisko, które całkowicie zmienia chorą osobę. Dlatego tak istotne jest, by poznać zarówno wszystkie możliwe objawy, jak i etapy demencji, przez które podopieczny będzie przechodzić wraz z opiekunem. W tym tekście skupimy się zatem na ukazaniu zmian zachodzących w chorym i sposobów na radzenie sobie z starcza – objawyProblemy z pamięcią stanowią jeden z najczęstszych i najbardziej charakterystycznych objawów demencji. Właśnie one powinny być alarmujące zarówno dla chorego jak i najbliższej rodziny. Nawet jeśli początkowo wydają się być powodowane wyłącznie zmęczeniem czy gorszym samopoczuciem, nie powinny być bagatelizowane. Otępienie wiąże się jednak z szeregiem innych objawów, zależnych od rodzaju demencji. To między innymi:zaburzenia orientacji czasowo-przestrzennej,trudność w dobraniu odpowiednich słów, używanie ich niezgodnie ze znaczeniem,chwiejność nastroju, zachowania nietypowe dla danej osoby,brak zainteresowań, niechęć do kontaktowania się ze znajomymi,trudności przy rozwiązywaniu codziennych problemów, związane z zaburzonym myśleniem jest przede wszystkim obserwacja – czy stan osoby chorej zmienia się i w jakim tempie. W ten sposób opiekun jest w stanie określić, na jakim etapie podopieczny się starcza – etapy chorobyZarówno dla chorego jak i opiekunów czy bliskich niezwykle istotne jest to, na jakim etapie zaawansowania demencji podopieczny się znajduje. Zależy od tego zarówno sposób komunikacji jak i pomocy. Wyróżnić można pięć etapów, które będą różnić się niektórymi objawami w zależności od tego, z jakim rodzajem demencji mamy do czynienia. Pisaliśmy o tym zagadnieniu szerzej w artykule Demencja starcza – objawy, rodzaje. Poniżej omówimy pokrótce przebieg każdego z etapów demencjaPoczątkowo niektóre objawy mogą być trudne do odczytania. Trudność z przyswajaniem nowych informacji może być odbierana jako reakcja na zmęczenie organizmu. Podopieczny także nie przyznaje się do swoich problemów, zdaje się ich nie zauważać. Lekarze nazywają ten stan anozognozją – nieumiejętności do zdania sobie sprawy z choroby. To schorzenie neurologiczne, na które chory nie ma żadnego wpływu. Opiekun powinien zatem mieć to na uwadze i nie próbować niczego wymuszać ani udowadniać na siłę, że jest inaczej, niż twierdzi osoba z demencją. To może wywoływać frustrację, a nawet agresję. Wczesna demencja jest czasem, który warto wykorzystać na dowiedzenie się o podopiecznym jak najwięcej. Kiedy lubi myć włosy, czy preferuje prysznic a może wannę, co jada na śniadanie i tym podobne. W ten sposób opiekun może poznać rutynę chorego i wprowadzać ją także w czasach, gdy demencja będzie bardziej zaawansowana. To pozwala na zapewnienie podopiecznemu poczucia bezpieczeństwa – porządek w domu, w codziennym planie jest w stanie zneutralizować chaos w głowie, który spowodowany jest chorobą. Ze względu na to, iż już na początkowym etapie mózg ma duże problemy z zapamiętywaniem nowych informacji, opiekun powinien liczyć się z tym, że chory będzie zadawać jedno pytanie po dziesięć, piętnaście czy dwadzieścia razy dziennie. Naturalną reakcją w takich sytuacjach jest rozdrażnienie. Bardzo pomocne dla podopiecznego jest jednak spokojne odpowiadanie, jakby pytanie usłyszało się dopiero pierwszy raz. Irytacja może bowiem powodować poczucie winy, a także rosnący brak zaufania ze strony demencjaZwykle to właśnie na etapie umiarkowanej demencji pojawia się diagnoza – w tym momencie rodzina postanawia zgłosić się po pomoc do specjalisty. To czas, w którym chory może tracić wątek, wyłapuje jedynie pojedyncze słowa, do których odnosi się podczas rozmowy. Dlatego jego wypowiedzi mogą nie mieć dla opiekuna większego sensu. Dodatkowo zauważyć można, że chory łatwo zapętla się w wykonywaniu pewnych czynności, które zostały już wykonane. Na przykład je zawsze wtedy, gdy jest w kuchni. Jednak w tym czasie również głodzenie się może mieć miejsce – podopiecznemu wydaje się bowiem, że już jadł. Podczas umiarkowanej demencji mózg zaczyna tworzyć swoją własną rzeczywistość, która nie pokrywa się z tym, co naprawdę ma miejsce. Dlatego na tym etapie mogą pojawić się sytuacje, podczas których chory zacznie opowiadać o rzeczach, jakie nie miały miejsca. Na przykład oskarży sąsiadkę, członka rodziny czy inną odwiedzającą go osobę o kradzież w sytuacji, w której nie będzie mógł znaleźć swoich kluczy, kapci czy pilota. Chorujący mózg łączy fakty zupełnie inaczej niż zdrowy organ. Podopieczny może zatem wyciągać wnioski, które opiekunowi będą wydawać się bardzo nielogiczne. W takich sytuacjach konieczne jest zachowanie spokoju, nie wskazywanie, iż chory kłamie. Wystarczy bowiem poświęcić chwilę na to, by znaleźć zgubę i pokazać ją osobie z demencją. To z pewnością będzie w stanie ją uspokoić. Istotne jest także, by komunikować się z chorym w jak najprostszy sposób, najlepiej pokazując mu przedmioty o których jest mowa. To samo dotyczy osób. Zamiast mówić „To ja”, lepiej powiedzieć „To ja, Ania, Twoja córka”. W ten sposób podopieczny otrzymuje potrzebną informację – bez wymagania od niego, że powinien to wiedzieć. To przecież czas, w którym osoba z demencją jest bardzo zagubiona. Niekoniecznie jest w stanie poznać przedmiot trzymany w dłoniach, nie mówiąc już o członkach swojej rodziny. Należy jednak pamiętać, iż na tym etapie demencji podopieczny nadal jest osobą sprawną. I nie potrzebuje, by ktokolwiek wyręczał ją w wykonywaniu podstawowych czynności. To może prowadzić do irytacji i agresywnych umiarkowana demencjaTo etap, na którym coraz trudniejsze jest porozumiewanie się z osobą chorą na demencję. Nie sięga ona już do przeszłości, jak w poprzednim etapie – żyje w teraźniejszości, skupiając się wyłącznie na bodźcach, których nie może jednak przyswoić w zbyt dużych ilościach. Chory skupia się na jednej rzeczy: smaku, dotyku czy odczuciu. Dlatego nierzadko można zauważyć, iż nie uczestniczy w rozmowie, zajmując się wyłącznie serwetką leżącą na stole. To także czas, w którym warto ograniczyć kontakty z podopiecznym. Im więcej osób znajduje się w pokoju, tym mniejsza szansa na jakąkolwiek interakcję. W takich sytuacjach osoba chora ma do czynienia ze zbyt dużą ilością bodźców, co może wywołać skrajne reakcje. Podczas późnej umiarkowanej demencji zacierają się także granice dotyczące tak zwanego dobrego wychowania. Chory nie puka przed wejściem do pokoju a nawet jest w stanie wyrwać komuś z rąk przedmiot, którym jest akurat zainteresowany. To, co uznane byłoby za nietakt w normalnej sytuacji, w świecie chorego na demencję jest normą. Nie pomogą przy tym żadne upomnienia, gdyż podopieczny działa pod wpływem choroby, nie jest świadom swojego ma także coraz większe trudności z wysławianiem się. Opiekun może z łatwością zauważyć frustrację i rosnącą w takich sytuacjach agresję. Dlatego zachowanie spokoju może być wyjątkowo pomocne. Chociaż choroba umysłu postępuje, podopieczny nadal ma dużo energii. W niektórych sytuacjach, zwykle związanych z emocjami, może nawet podnosić ciężkie przedmioty, z którymi w normalnych sytuacjach ma problem. Dlatego opiekun powinien brać pod uwagę różne okoliczności i zawsze być przygotowany na wszystko. Warto także pamiętać, iż ciało osoby chorej na demencję również inaczej odbiera bodźce. Woda, która dla osoby zdrowej może być ciepła, dla chorego będzie lodowata. Dlatego konieczna jest delikatność podczas mycia i dobry zmysł obserwacji. Jeśli zauważalne jest częste nerwowe reagowanie na prysznic czy kąpiel, można z nich zrezygnować. Istnieje wiele preparatów, w tym te z serii Seni Care, które doskonale oczyszczają skórę bez konieczności używania wody. To może pomóc zredukować stres związany z demencjaTo etap, podczas którego osoba z demencją nie jest w stanie dać sobie rady bez stałej pomocy opiekuna. Nawet najprostsze czynności takie jak chodzenie zostają utrudnione. To mózg odpowiada za wysyłanie komunikatów do mięśni – mózg jednak pracuje nieprawidłowo. Wiąże się to także z utratą zdolności manualnych. Zapinanie guzików czy nawet trzymanie widelca jest niezwykle trudne. Dlatego pomoc opiekuna jest w tym przypadku niezastąpiona. Zrozumienie pewnych gestów, takich jak skinięcie głową, również może nie być zrozumiałe. Wykonywanie ich z kolei może być mechaniczne. Dlatego opiekun musi być dobrym obserwatorem i interpretatorem działań osoby także czas, w którym chory większą część swoich dni spędza w łóżku, nie mając siły się podnieść. Nietrzymanie moczu, które z dużym prawdopodobieństwem pojawiło się już wcześniej, staje się coraz bardziej uciążliwe. Dlatego konieczne jest skorzystanie z wyrobów chłonnych dla osób leżących, takich jak pieluchomajtki czy pieluchy anatomiczne. W tekście Jak wybrać wyrób chłonny dla osoby leżącej wskazaliśmy praktyczne porady, jak dokonać takiego wyboru. Korzystanie z odpowiednich produktów może bowiem uchronić chorego przed dyskomfortem, podrażnieniami czy demencjaW stanie głębokiej demencji osoba chora nie rozpoznaje już rzeczywistości, która ją otacza. Ludzie, przedmioty – wszystko wydaje się obce. Niektóre znane zapachy, dźwięki czy głosy mogą być jednak pocieszające. Dlatego w takich chwilach warto chociażby mówić do swoich bliskich chorujących na demencję. Zauważyć można także coraz większe problemy z połykaniem i oddychaniem. Jest to spowodowane wyniszczaniem się kolejnych układów organizmu. Stąd częste krztuszenie się, trudności w odkaszlnięciu. Konieczna jest zatem uważna obserwacja i pomoc. Na tym etapie niezwykle pomocne jest pobudzanie krążenia skóry, a także delikatne oklepywanie pleców, by pomóc choremu w odkaszlnięciu wydzielin znajdujących się w płucach. W tym celu opiekun może wykonywać delikatny masaż z użyciem natłuszczającego olejku do skóry. Masaż działa także uspokajająco, co może pomóc w ostatnich chwilach może postępować latami – trudno jest przewidzieć, w którym momencie chory przejdzie do kolejnego etapu. Dlatego konieczna jest obserwacja podopiecznego, która umożliwi pomoc w odpowiedni, adekwatny do sytuacji starcza – jak rozpoznać oraz jakie są etapy? Czy da się pomóc osobie z otępieniem starczym?Demencja starcza (znana także jako otępienie starcze) to powszechny problem, któremu towarzyszy szereg niezwykle niepojących objawów psychicznych. W przeszłości zmiany te określane były zmianami funkcjonowania poznawczego, które uznawane były za naturalny proces starzenia się mózgu. Demencja dotyka najczęściej starsze osoby, jednak w wyniku czynników genetycznych i biologicznych w medycynie notowane były także przypadki demencji wśród osób młodych. Czym jest demencja? Czy można pomóc osobie z demencją?Jaką chorobą jest demencja (otępienie starcze)?Demencja starcza (otępienie starcze) to jednostka chorobowa, w wyniku której dochodzi do obniżenia sprawności funkcji poznawczych, takich jak uwaga, pamięć czy myślenie oraz funkcji wykonawczych. To upośledzenie osłabiające sprawność mózgu na wielu płaszczyznach i z różną mocą – w zaawansowanym stadium chory traci samodzielność i zmuszony jest do korzystania z pomocy tej choroby pochodzi od powszechnych teorii, iż demencja jest naturalnym procesem starzenia się mózgu. Współcześnie poglądy te uległy jednak modyfikacjom – wręcz zwraca się uwagę na to, iż otępienie nie zawsze związane jest ze starością. Istnieje nawet coś takiego jak ''demencja cyfrowa'' – to termin, którym dawniej południowokoreańscy lekarze określali zespół symptomów chorobowych będących skutkiem niekontrolowanego użytkowania urządzeń elektronicznych. Obecnie nazywana jest tak demencja w młodym to problem, który zdaniem specjalistów może dotyczyć nawet 400 tysięcy osób w Polsce oraz 50 milionów osób na całym są przyczyny demencji?Demencja może mieć różnorodne podłoże. Przyczyn demencji można doszukiwać się w chorobach neurodegeneracyjnych, zwłaszcza w chorobie Alzheimera oraz w chorobie Parkinsona. W wielu przypadkach przyczyną demencji mogą być także choroby mózgu oraz jego uszkodzenia, jak guzy, które rozwijając się uciskają na struktury mózgowe, co prowadzi do licznych dysfunkcji. Natomiast demencja naczyniowa może objawiać się jako konsekwencja przebytych urazów, w wyniku nadużywania alkoholu czy chronicznego stresu o dużym nasileniu. Hasło ''demencja objawy'' to jedno z najczęściej wyszukiwanych haseł związanych z chorobami otępiennymi mózgu. Nic dziwnego – w przypadku wątpliwości chcemy wiedzieć, jak rozpoznać pierwsze sygnały demencji i w razie czego, pomóc najbliższym w zahamowaniu postępu objawów otępienia wymienić można przede wszystkim zaburzenie sprawności funkcji poznawczych jak uwaga, pamięć, czy myślenie. Osoba, u której rozwija się demencja, może mieć także problemy z mówieniem oraz wykazywać ogólne zaburzenia mowy (np. zmieniać znacznie danych pojęć, mylić pojęcia).W zaawansowanej fazie choroby dostrzegalne są także problemy z orientacją w terenie, ucieczki z domu oraz problemy z z najbardziej charakterystycznych oznak są problemy emocjonalne. Osoby dotknięte otępieniem mogą zachowywać się jak dzieci, co budzi frustrację opiekunów. Nierzadko role się odwracają, gdyż osobę dotkniętą otępieniem należy pielęgnować zupełnie tak jak niemowlę (pomoc w czynnościach higienicznych, przebieranie). Osoby takie mają także problemy z myśleniem przyczynowo-skutkowym oraz z ocenianiem są etapy demencji starczej?Etapy demencji są rozróżnione przez specjalistów, dlatego warto zapoznać się z przebiegiem choroby. Demencja dzieli się zasadniczo na 3 główne I – Otępienie lekkieW pierwszym etapie choroby objawy demencji są najczęściej niedostrzegalne, jednak widoczne są tutaj zaburzenia pamięci. Pacjent może mieć problemy z szybkim przypominaniem sobie imion bliskich osób oraz z przypomnieniem sobie o wizytach i codziennych mogą być tutaj także problemy związane z mową. Chory może zapominać niektórych słów lub ich znaczenia. W pierwszym etapie choroby chory zaczyna unikać kontaktu z bliskimi. Charakterystyczna jest także zmienność nastrojów, jednak na tym etapie nie dostrzega się problemów związanych z koordynacją wzrokowo-ruchową. Leki na demencję pozwalają jednak zahamować postęp choroby pod warunkiem, że pierwsze objawy zostaną szybko zauważone, a diagnoza postawiona w sposób prawidłowy. Etap II – Otępienie umiarkowaneNa tym etapie choroby zaburzenia pamięci nasilają się coraz mocniej. Coraz bardziej widoczny jest problem z wypowiadaniem zdań oraz z określeniem czasu przez chorego. Słownictwo osoby chorej jest ubogie, natomiast zachowanie może budzić drugim etapie dostrzegalne są problemy z koordynacją wzrokowo-ruchową oraz zaburzenia równowagi spowodowane kurczami mięśni. Charakterystyczny jest tutaj brak apetytu. Chory musi przebywać pod stałą opieką III – Otępienie głębokieTo ostatnie i jednocześnie najcięższe stadium otępienia. Wymagana jest tutaj stała kontrola i opieka, gdyż widoczny jest całkowity brak koordynacji wzrokowo-ruchowej chorego. Pacjenta trudno zrozumieć. Nie jest w stanie rozpoznać bliskich ani przekazać konkretnej informacji. W wielu przypadkach widoczne są tutaj urojenia i paranoja, a także krzyki starcza a śmierć to połączenie, które jest ze sobą nierozerwalne. Niestety, choroby otępienne, jak choroba Alzheimera, otępienie naczyniopochodne, otępienie z ciałami Levy'ego, czy choroba Parkinsona sprawiają, że człowiek w wyniku choroby mózgu może odejść znacznie szybciej z uwagi na postępujący charakter patologii leczeniu demencji wykorzystuje się leczenie farmakologiczne oraz stosowane są substancje psychotropowe, hamujące postęp choroby. Leki na demencję bez recepty mogą wspomóc środki farmakologiczne. Ważna jest także diagnoza psychologiczna i psychiatryczna oraz wykonanie badań przesiewowych mających na celu diagnozę choroby. Przykładowo test zegara to najczęściej wykonywany test na Alzheimera. Wykorzystywane są także kwestionariusze wielowymiarowe badające sprawność umysłową. Jak jeszcze pomóc osobie z demencją starczą?Osoba z demencją potrzebuje przede wszystkim wsparcia i zrozumienia. Leczenie psychiatryczne oraz farmakologie mogą wzmocnić leki na demencję bez recepty, które poprawiają sprawność funkcji poznawczych oraz libido osób starszych. Nie należy zapominać, że osoby dotknięte otępieniem także mają potrzeby, a potrzeba bliskości jest tutaj często pomijana!W przypadku protestów przed jedzeniem oraz pomocą w trakcie mycia należy wykazać się ogromną cierpliwością, oraz przemawiać do chorego spokojnie. W celu zachowania dobrej jakości snu warto podawać delikatne środki wzmacniające senność oparte na bazie naturalnych składników. Demecja starcza – jakie sa objawy?Demencja starcza to problem, który dotyka szerokie grono osób w podeszłym wieku. Czym jest i jakie są jego przyczyny?Demencja starcza (otępienie starcze) to nieprawidłowość, przejawiająca się znacznym obniżeniem sprawności umysłowej, występująca najczęściej u osób powyżej 70. roku życia. Otępienie ma charakter przewlekły i postępujący. Jakie są główne objawy i przyczyny tego zaburzenia? Czy jest możliwe jego skuteczne leczenie?Zobacz także: Przerwany rdzeń kręgowy można już zregenerować! Opracowano przełomową metodęObjawy demencji starczejDemencja starcza stanowi poważny problem zdrowia publicznego. Szacuje się, z w populacji osób, które ukończyły 85. rok życia, z problemem demencji zmaga się ok. 40% z nich. Demencja starcza bywa określana jako zespół objawów, spowodowanych chorobą mózgu. Szczególnie poważne są w tym wypadku zaburzenia wyższych funkcji korowych, takich jak:pamięćmyślenieorientacja przestrzennazdolność uczenia pierwszych symptomów, które mogą wskazywać na wystąpienie demencji starczej, należą:znaczne trudności w nabywaniu i zapamiętywaniu nowych informacji (osoby cierpiące na otępienie starcze mają trudności z pamięcią krótkotrwałą, tzn. zapominają o tym, co wydarzyło się w niedalekiej przeszłości);zaburzenia myślenia (trudności w rozumowaniu i rozwiązywaniu sytuacji problemowych);zaburzenia funkcji wzrokowo-przestrzennych ( rozpoznawanie otoczenia);dysfunkcje językowe (trudności z prawidłową wymową słów, w niektórych wypadkach może dojść do afazji).W początkowym stadium demencja starcza może objawiać się także ogólnym osłabieniem, gorszym samopoczuciem, apatią. Chory staje się aktywniejszy w godzinach wieczornych, a nawet w nocy. Poważniejsza postać otępienia wymaga już całodobowej opieki i pielęgnacji. Zaawansowana demencja zwykle kończy się są główne przyczyny demencji starczej?Istnieje wiele chorób, które mogą prowadzić do wystąpienia demencji starczej. Wyróżnić można zwłaszcza:chorobę Alzheimera (prowadzi do otępienia o typie alzheimerowskim);chorobę Parkinsona;chorobę Picka;chorobę Huntingtona;udar mózgu;nadczynność starcza jest rozpoznawana na podstawie wywiadu lekarskiego oraz takich badań jak: tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny, pozytonowa tomografia demencjiDemencja starcza ma najczęściej przebieg postępujący, choć bywają sytuacje, gdy otępienie jest odwracalne. Może stać się tak wówczas, gdy objawy są spowodowane takimi czynnikami jak niedotlenienie, niedobory elektrolitów, zaburzenia tarczycy. Istotna jest przy tym wczesna diagnoza i zastosowanie skutecznych środków większości przypadków demencja ma jednak charakter nieuleczalny. Wówczas można jedynie łagodzić i hamować jej objawy. Najczęściej stosowana w tym wypadku jest farmakoterapia. Demencję leczy się tzw. inhibitorami acetylocholinoesterazy, które oddziałują na ośrodkowy układ nerwowy. Zalecana bywa także psychoterapia (zwłaszcza terapie wspomnieniowe, treningi pamięci i orientacji w rzeczywistości). Istotny w leczeniu jest także kontakt osoby chorej z osobami także: Nie rozpoznaje znajomych twarzy, czyli o ślepocie twarzy Pamiętaj, że powyższy artykuł nie zastąpi wizyty starcza. Czym jest? Jak się przed nią chronić? Jak sobie pomóc?Otępienie starcze, czyli inaczej demencja dotyka wielu członków starszego pokolenia. Jest to choroba, którsa nie podlega ocenie moralnej, a jednocześnie staje się doświadczeniem bardzo trudnym zarówno dla osoby, która cierpi jak i dla członków najbliższej rodziny, czy opiekunów. Czym jest demencja i jakie są jej objawy? Wiele powstało publikacji na ten temat. Znane są również sposoby niesienia pomocy chorym. W niniejszym atrykule, chciałabym zawrzeć informacje podstawowe o charakterystycznych objawach choroby. Pamiętać jednak należy, że każdy człowiek jest inny. Posiada inne cechy charaktertologiczne, inne usposobienie, dysponuje innym zasobem doświadczeń. Zatem inaczej u każdej z osób dotkniętych demencją, będzie się ona rozwijać, przybierać na sile, czy też w wyniku leczenia farmakologicznego, oznaki będą ulegać złagodzeniu. W chorobie otępiennej istnieje jednak zestaw symptomów ostrzegawczych. Pierwszym z nich jest osłabiona pamięć, będąca częstym i zwykłym objawem starości. Dlatego bliscy i rodzina chorej osoby w podeszłym wieku często to bagatelizują, myśląc, że wynika to jedynie ze objawy demencji to przede wszystkim apatia, osłabienie organizmu, brak zapału do pracy, niechęć do wykonywania jakichkolwiek czynności i złe samopoczucie. Problemy z zapamiętywaniem i pamięcią mogą objawiać się inaczej u różnych osób. Często pacjenci pamiętają to co zdarzyło się kilkanaście, kilkadziesiąt lat temu, a nie pamiętają co robili między demencją a chorobą Alzhaimera jest bardzo cienka. Dlatego mówi się, że jedną z formą otępienia starczego jest Alzheimer, który po pojawieniu się objawów demencji zaczyna powodować kłopoty z prawidłową wymową słów i inne dysfunkcje, nasilające się w przeciągu od trzech do pięciu objawy najbardziej mogą dokuczać bliskim osoby cierpiącej na tę chorobę, a nie samej chorej. Charakter starszej osoby może stać się uciążliwy i nieznośny, może ona oskarżać wszystkich wokół o zabieranie jej pieniędzy, głodzenie czy złe traktowanie. W takim wypadku rodzina musi uzbroić się w cierpliwość, wspierać chorą osobę i być dobrej myśli. Wszystkie objawy demencji nie muszą oznaczać otępienia. Bardzo często każda starsza osoba nie może przypomnieć sobie nazwiska lekarza, czy nazwy lekarstwa i może to być spowodowane niedoborem witaminy B12 czy złym funkcjonowaniem tarczycy, nerek lub możemy zrobić? Jednym z najtrudniejszych stanów, jaki przeżywa każdy z nas jest bezsilność. Dlatego warto, a nawet trzeba podejmować odpowiednie działania, gdy tylko zauważymy u naszego seniora niepokojące objawy. W pierwszej kolejności musimy w sposób łagodny i taktowny namówić ją na wizytę u lekarza. Warto pozostać stanowczym i jasno argumentować powody wizyty W szpitalu personel medyczny przeprowadzi odpowiednie badania i przepisze właściwe leki, dzięki którym objawy będą łagodniejsze, a stan zdrowia chorego się poprawi. Istotnym elementem zapobiegania i walki z chorobą są tzw domowe sposoby wsparcia. W pierwszej kolejności polecam, unikanie stanów przygnębienia, na miarę możliwości oczywiście, choć jak wiemy, to zadanie nie należy do najłatwiejszych. Zwłaszcza, że w życiu spotykają nas trudne sytuacje i doświadczenia. Warto jednak pamiętać, że w każdym doświadczeniu istnieje możliwość wyboru. Czasem nie możemy zmienić otaczającej nas rzeczywistości, nie możemy także odwrócić biegu wydarzeń, cofnąć czasu. Jednak od nas zależy w jaki sposób owo wydarzenie będziemy postrzegać. Nie neguję tutaj jego stopnia trudności, czy też smutku i bólu, jaki spotyka nas w życiu. Emocje są jak najbardziej naturalne i dla lepszego zdrowia należy je wyrażać, mówić o nich, płakać. Jednak od nas zależy przewartościowanie zaistniałych faktów. Od naszego nastawienia zależy, czy dana trudność będzie naszym przekleństwem, czy też przestrzenią wzrostu, rozwoju. Kolejnym ważnym aspektem jest wypracowanie w sobie nawyku dziękowania za to, co mamy, kim jesteśmy. A myślę, że posiadamy ogromnie dużo. Wykaz wewnętrznych i zewnętrznych darów do indywidualnego odkrywania. Oprócz tego dieta bogata w owoce i warzywa i czytanie – w ten sposób możemy uchronić się przed demencją, radzą takich wniosków doszli naukowcy z Francji na podstawie badań, w których wzięło udział prawie 1500 ochotników. Badania sugerują, że przestrzeganie tych zasad może zapobiec lub odsunąć w czasie objawy demencji w starszym wieku. Grupa neuropsychologów z Francji przez okres siedmiu lat obserwowała zmiany w zdolnościach poznawczych 1433 emerytów z Montpellier. Seniorzy zostali poproszeni o wypełnienie ankiety na temat ich stylu życia, wykształcenia i historii chorób oraz o poddanie się testom z czytania. Okazało się, że to ile ćwiczeń intelektualnych emeryci zapewniali swojemu mózgowi, wywierało ogromny wpływ na prawdopodobieństwo rozwinięcia się u nich demencji. Zacznijmy zatem choćby rozwiązywać krzyżówki, szarady, czy popularne w ostatnich latach sudoku Ponadto czytajmy, czytajmy jak najwięcej. Pomimo nieustannego rozwoju techniki i technologii, tzw książki papierowe z łask nie wyjdą, choć zaprzeczyć nie można, że toczą konkurencyjną walkę z e-bookami. Zaletą tejże walki jest fakt, iż w wielu księgarniach napotkać możemy zaskakujące promocje w niektórych księgarniach. Zachęcam do poszukiwań. Dodam tylko, że osoby, które uzyskały niskie wyniki z testu czytania, aż o 18 procent wzrastało prawdopodobieństwo wystąpienia łagodnego osłabienia funkcji poznawczych lub demencji. Ryzyko to było też o 10 procent wyższe u osób cierpiących na depresję, a o 6,5 procent u ludzi, którzy jedli owoce i warzywa rzadziej niż dwa razy dziennie. Ważnym czynnikiem ryzyka była też cukrzyca, która podwyższała to ryzyko o 5 procent. Dla porównania, osoby które posiadają gen demencji są na nią narażone o 7 procent bardziej niż reszta – co to jestDemencja (otępienie), zgodnie z definicją Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), jest zespołem objawów, które spowodowane są przewlekłą lub postępującą chorobą mózgu. Przebiega ona z zaburzeniem funkcji poznawczych: pamięci, myślenia, orientacji, rozumienia, liczenia, porozumiewania się, funkcji językowych, uczenia się, planowania czy umiejętności oceny. Zaburzenia te negatywnie oddziałują na funkcje intelektualne oraz kontrolę emocji, zachowania społeczne i czynności zawodowe. W przebiegu otępienia zaburzenie funkcji poznawczych jest większe niż wynika to z naturalnego procesu starzenia się. Aby zdiagnozować demencję, objawy muszą występować przez kilka miesięcy – czasami szybkość ich narastania jest tak duża, że już po 3 miesiącach można stwierdzić, że chory jest otępiały. Otępienie może współwystępować również w innych schorzeniach i całkowicie mijać wraz z wyleczeniem głównej – objawyW demencji następuje upośledzenie pamięci zarówno krótkoterminowej, jak i długoterminowej. Pamięć krótkoterminowa odpowiada za zapamiętywanie nowych informacji, długoterminowa – za odtwarzanie posiadanej już wcześniej wiedzy. Do objawów demencji należą: zaburzenia mowy, niezdolność do rozpoznawania przedmiotów, zaburzenia zdolności wykonywania precyzyjnych czynności ruchowych oraz zaburzenia funkcji wykonawczych, czyli niezdolność do planowania, organizowania, porządkowania czynności,zaburzenia myślenia abstrakcyjnego. Występują też zmiany emocjonalno-osobowościowe i zaburzenia psychopatologiczne, takie jak zaburzenia nastroju, np. depresja, apatia i zaburzenia lękowe. Objawy, które mogą sugerować wczesne stadia demencji to:zmiana miejsc odkładania rzeczy, trudności w znalezieniu przedmiotów;wielokrotne sprawdzanie wykonanych czynności;częste korzystanie z pomocy innych przy czynnościach dotychczas wykonywanych samodzielnie;trudności w rozumieniu pytań i poleceń;wielokrotne powtarzanie pytań;zapominanie o umówionych spotkaniach, godzinach ulubionych programów;utrata dotychczasowych zainteresowań;zaburzenia orientacji przestrzennej;wielokrotne powtarzanie czynności;problemy z dokończeniem rozpoczętych czynności;trudności w opisaniu przedmiotów bez ich oglądania;zmiany osobowości oraz zachowania;zaburzenia depresyjne;omamy;urojenia;nierozpoznawanie siebie w – przyczynyJako najczęstszą przyczynę demencji wymienia się choroby zwyrodnieniowe mózgu. Do tej grupy zalicza się chorobę Alzheimera, która odpowiada za 50-70% przypadków, otępienie czołowo-skroniowe i otępienie z ciałami Lewy'ego. Drugą co do częstości przyczynę demencji stanowią choroby naczyń mózgowych. Odpowiedzialne są za 10-15% wszystkich zachorowań. Niezależnie od przyczyny, podłożem demencji jest postępujący ubytek komórek nerwowych. Ich funkcja związana jest z tworzeniem, przechowywaniem i odtwarzaniem zasobów – etapy choroby AlzheimeraW chorobie Alzheimera wyróżnić można trzy etapy stadium to otępienie łagodne. Charakteryzuje się częstym powtarzaniem pytań, zapominaniem niedawnych wydarzeń oraz słabym lub zniesionym dowolnym przypominaniem. Ponadto pojawiają się trudności w odnajdywaniu słów, ale bez zaburzeń w rozumieniu mowy. Występują niewielkie problemy w zarządzaniu pieniędzmi, zakupach, ocenie sytuacji oraz w liczeniu. Towarzyszyć może temu apatia, depresja, drażliwość i obojętność. Faza druga nazywana jest otępieniem średniozaawansowanym. Występuje tutaj niemożność przypominania i rozpoznawania, trudności w odnajdywaniu słów i rozumieniu mowy, zaburzenia w rysowaniu konstrukcyjnym. Konieczne jest poruszanie się osoby chorej poza domem z osobą towarzyszącą. Chorzy mają problem z samoobsługą, np. z ubieraniem się. Trzecie stadium to otępienie bardzo zaawansowane. Charakteryzuje się niemożnością przypominania oraz rozpoznawania, bardzo ubogim zasobem słów i niezrozumieniem mowy, a także niemożnością rysowania i kopiowania, trafienia do własnego domu, samodzielnego ubierania się, wykonywania codziennych czynności toaletowych oraz dbania o higienę osobistą. Niektórzy chorzy mogą być agresywni, pobudzeni i chorobie z ciałami Lewy’ego pierwszymi zwiastunami choroby są drażliwość oraz chwiejność emocjonalna. Ujawnić się mogą deficyty poznawcze na przemian z okresami niezaburzonego funkcjonowania poznawczego. Zmiany te mogą następować gwałtownie lub powoli. Bardzo często występują halucynacje wzrokowe, co odróżnia demencję od innych form – diagnostykaW celu potwierdzenia oraz ustalenia przyczyny demencji i sposobu leczenia konieczna jest ocena specjalistyczna dokonana przez lekarza i psychologa oraz wykonanie badań dodatkowych: neuropsychologicznych, laboratoryjnych i – leczenieFarmakoterapia w leczeniu demencji służy łagodzeniu objawów oraz opóźnianiu rozwoju choroby. Stosuje się także metody niefarmakologiczne. Ich celem jest zachowanie aktywności ruchowej chorego oraz jego samodzielności w zakresie samoobsługi, a także zmniejszenie napięcia emocjonalnego i niepokoju. Wyróżnić można kilka grup metod usprawniania chorych na demencję: kinezyterapię, terapię zajęciową, zajęcia relaksacyjne, muzykoterapię oraz metody poprawiające pamięć. W celu zmniejszenia prawdopodobieństwa demencji lub tempa jej rozwoju warto stymulować funkcje poznawcze. Aktywność umysłowa zwiększa tzw. rezerwę kognitywną. Zaleca się ją od jak najwcześniejszych lat. Zobacz, jak możesz pomóc osobom starszym. Źródła:Pietraszek – Kusik H. Demencja. Metody odziaływań pozafarmakologicznych. Polski Przegląd Nauk o Zdrowiu 2015; 42 (1): 28 – A. Otepienie u osób w wieku starszym. Geriatria 2008; (2): 237 – D., Orłowska E. Neuropsychologiczna charakterystyka wybranych zespołów otępiennych Polski Przegląd Neurologiczny 2012; 8 (2): 66–75. Data dodania: wtorek, 23 kwietnia 2019 Data aktualizacji: czwartek, 11 lipca 2019